Klarnet jest instrumentem dętym drewnianym, zaliczanym do grupy aerofonów stroikowych i wyposażonym w jeden stroik. Skala współczesnego klarnetu dostępna dla początkujących muzyków zawiera się pomiędzy dźwiękami e i g3.
Jego brzmienie jest uznawane za magiczne, dlatego instrument ten jest wart opanowania. Do osiągnięcia właściwych efektów wymaga jednak wielu, często nieudanych prób i systematycznych ćwiczeń.
Aby opanować grę na klarnecie, trzeba poznać nie tylko technikę, ale również sam instrument. Budowa klarnetu nie jest skomplikowana. Instrument składa się z pięciu części:
Ustnik ze stroikiem stanowi część odpowiedzialną za wydobywanie dźwięków. Dzięki baryłeczce są one obniżane, a korpusy z systemem klap umożliwiają wydobywanie dźwięków o różnej wysokości. Najniższe dźwięki pozwala uzyskać klarnet kontrabasowy, który kształtem przypomina literę S. Do gry w najwyższej skali jest przeznaczony klarnet piccolo.
Poza znajomością budowy klarnetu, warto zaopatrzyć się także w przydatne akcesoria. Do obowiązkowych zaliczają się stroiki.
Są to drewniane „piórka” wykonane z wysokiej jakości trzciny pokrytej tworzywem, które chroni element przed zmianami atmosferycznymi. Zapobiega też wysychaniu drewna przy dłuższych przerwach w graniu. Stroiki mają różną grubość. Podczas grania przydadzą się też pasek do klarnetu i gumka na kciuk.
Gra na klarnecie może przynieść wiele satysfakcji, jednak jej nauka nie należy do łatwych. Główną trudnością nie jest opanowanie układu palców przy wydobywaniu dźwięków, lecz wdmuchiwanie powietrza przez ustnik. Istotny jest bowiem właściwy układ ludzkiego aparatu głosowego, który nie może być przypadkowy.
Co ważniejsze, znalezienie optymalnego ułożenia warg często sprawia problem nawet doświadczonym muzykom. Dlatego wymaga wielu prób w poszukiwaniu właściwego brzmienia.
Podstawowym założeniem jest zawinięcie dolnej wargi na dolne zęby, oparcie na nich ustnika klarnetu, a następnie zamknięcie całości górną wargą i zębami.
Podczas wdmuchiwania powietrza niezwykle ważne jest zachowanie swobodnego układu mięśni policzkowych. Jakiekolwiek – nawet niewielkie – ich napięcie może zaburzać jakość dźwięku.
Podobnie jak w przypadku większości instrumentów dętych, tak i gra na klarnecie wymaga sprawnego operowania palcami. Dzięki nim można uzyskać dźwięki o odpowiedniej wysokości, odpowiadające zapisowi nutowemu utworu.
Każdy utwór ma własne tempo, dlatego nie można nauczyć się go na pamięć. Urządzeniem, które pomaga w jego utrzymaniu jest metronom. Ten niewielki, ale praktyczny przyrząd kosztuje zaledwie kilkadziesiąt złotych i jest niezastąpiony przy nauce gry na instrumencie.
Klarnety drewniane przez wiele lat mogą cieszyć pięknem swojego dźwięku pod warunkiem, że będą odpowiednio utrzymane. Warto pamiętać, że czystość brzmienia zależy od wielu czynników, a mogą na nie wpływać nawet detale, takie jak wilgotność czy pękanie drewna.
Przed umieszczeniem w futerale, należy nasmarować specjalnym smarem korki obu korpusów. Podczas składania należy zachować odpowiednią kolejność (czara, dolny korpus, górny korpus, baryłka z ustnikiem), a także uważać, aby nie powyginać klap. Ważne jest też każdorazowe usunięcie wilgoci z ustnika.